Thế giới ảo và thế giới thật: Sự khác biệt đến từ cách ta xây dựng

Thế giới ảo trong tâm trí tôi là những kỷ niệm sâu thẳm, còn thế giới ảo trên mạng là một thế giới công nghệ hay gọi là thế giới phẳng – Ảnh: Shutterstock

Trong thời gian gần đây, cụm từ “thế giới ảo” đã trở nên phổ biến và được nhắc đến đôi khi với sự chỉ trích, đôi khi lại được khen ngợi. Đối với tôi, cụm từ này không có gì đáng trách. “Thế giới ảo” và “thế giới thật” là khái niệm do con người xây dựng.

Thế giới thật và thế giới ảo trong ký ức của tuổi thơ

Chắc hẳn chúng ta đều đã hiểu rõ về khái niệm truyền thống của thế giới thật. Theo cảm nhận cá nhân của tôi, thế giới thật mà tôi từng trải qua là những cánh đồng mát rượi, tiếng chim hót trong gió, những củ khoai mì thơm nồng, những đám mây đủ hình dạng, những trái trâm chín mọng, những cơn mưa mát rượi mùa hè, tiếng cười của bạn bè cùng trang lứa… Bất kể là niềm vui hay nỗi buồn, tôi có thể cảm nhận và trải nghiệm chúng.

Còn thế giới ảo trong tâm trí tôi chỉ là những chuyến phiêu lưu vào vũ trụ, những bữa ăn no, những chiếc mền êm ái khi trời lạnh, đôi bàn tay của mẹ, lời ru của mẹ, những chuyến đi xa, những ước mơ về tương lai… Một số điều từ thế giới ảo này đã trở thành hiện thực trong thế giới thật, nhưng cũng có những điều chỉ tồn tại trong ký ức để trở thành động lực tiếp tục phấn đấu.

Thế giới ảo giống như thế giới thật

Tuy nhiên, Internet và mạng xã hội ngày càng phổ biến, và không ngoại trừ việc xuất hiện thế giới ảo trên mạng tại Việt Nam. Thế giới ảo này rất phức tạp và có thể nói nó rất giống thế giới thật.

Thế giới ảo trong tâm trí tôi chỉ tồn tại trong trí tưởng tượng, trong khi thế giới ảo trên mạng hiện nay hầu như chỉ tồn tại trên màn hình và bàn phím.

Theo quan sát của tôi, hầu như tất cả mọi thứ đều có trong thế giới ảo này. Từ đồ ăn được truyền tải qua hình ảnh hoặc video, trang phục, trang sức, hoa lá, cảnh đẹp của thiên nhiên, dịch vụ giải trí…

Hiện nay, các nhà khoa học đang nghiên cứu cách đưa mùi vào thế giới ảo. Ví dụ, trong tương lai khi xem hình ảnh hay video về một chiếc đùi gà rán, chúng ta có thể cảm nhận được mùi thơm của nó…

Ngoài ra, trong thế giới ảo hiện nay cũng có những niềm vui và nỗi buồn. Chúng ta có thể trực tiếp chứng kiến những chuyến du lịch, đám cưới, đám tang, tiệc sinh nhật hay những cảnh rặn đẻ…

Giao lưu và kết bạn chủ yếu diễn ra trong thế giới ảo, đặc biệt trên mạng xã hội Facebook. Chúng ta có thể thấy và nghe được những tiếng cười hạnh phúc của các bạn bè.

Khi thế giới ảo vượt trội thế giới thật

Điều khiến tôi lo lắng nhất là việc những “điều sai” được đánh giá cao trong thế giới ảo, trong khi những giá trị thực tại thường bị lãng quên. Ví dụ, những video giải trí hoàn toàn không mang giá trị nghệ thuật nhưng lại thu hút sự chú ý và được đánh giá cao bằng nút “like”. Nếu nút “like” được nhấp nhiều, thì sẽ càng được “đánh giá cao”. Đôi khi, những giá trị này còn lan sang thế giới thực.

Hơn nữa, những video về tai nạn giao thông, những cuộc cãi vã, đánh ghen, bạo lực… cũng được “đánh giá cao” bằng những “like”. Có những người bình luận: “Tại sao người quay video không can ngăn việc đánh nhau hoặc giúp những người bị nạn, mà lại đứng đó quay video?”

Tôi tự trả lời rằng “Có lẽ hành động giúp đỡ trong thế giới thực sẽ nhanh chóng được quên lãng và đi vào quên lãng. Còn nếu quay lại hiện trường và đưa lên mạng, thì vẫn còn những “like” và ngày càng tích lũy thêm. Và khi muốn “gợi lại” ký ức, chỉ cần một cú click hay chọt là mọi thứ hiện ra ngay.”

Gần đây nhất, một vụ việc về một người trộm xe bị đánh hội đồng và quay video rồi đưa lên mạng đã gây xôn xao. Tôi tự hỏi mục đích của việc đưa hình ảnh này lên mạng là gì? Người ta chỉ cần chụp mặt của hắn để mọi người nhận dạng và đề phòng. Nhưng việc tung lên mạng những hình ảnh hắn bị đánh đập và lột truồng thật thảm thương.

Kết luận

Liệu chúng ta sẽ sống nhiều hơn trong thế giới ảo hay thực tại sẽ trở thành thế giới ảo? Và tại sao số lượng những “like” không hợp lý trong thế giới ảo ngày càng nhiều?

Thế giới ảo trong tâm tưởng của tôi vẫn chỉ là trí tưởng tượng sâu thẳm trong ký ức, còn thế giới ảo trên mạng đối với tôi chỉ là thế giới ảo công nghệ hay còn gọi là thế giới phẳng. Tôi sử dụng thế giới phẳng nhưng không sống trong thế giới phẳng vì nó không thể thay thế được thực tại!

Tidoo Nguyễn ()*

(*) Bài viết thể hiện quan điểm cá nhân của tác giả, một kỹ sư sống và làm việc tại TP.HCM