Chắc hẳn chúng ta đều biết rằng mỗi quốc gia trải qua các giai đoạn lịch sử khác nhau và phát triển các hệ thống chính trị riêng cho đến ngày nay. Trên thế giới, có một hệ thống chính trị phổ biến có tên gọi là quân chủ. Quân chủ đại nghị được áp dụng tại nhiều quốc gia trên thế giới. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về chế độ này. Bài viết này sẽ giúp chúng ta tìm hiểu về quân chủ đại nghị và chế độ quân chủ lập hiến.
Với tư vấn luật trực tuyến miễn phí qua tổng đài điện thoại 1900.6568
1. Quân chủ là gì?
Quân chủ, hay còn gọi là quân quyền, là một hình thức chính trị phổ biến trên thế giới ngày nay. Trong hệ thống này, vị vua hoặc nữ hoàng đứng đầu nhà nước và nắm giữ toàn bộ quyền lực. Người vua hoặc nữ hoàng có quyền chi phối tất cả các hoạt động xã hội. Vua hoặc nữ hoàng thừa kế quyền lực từ cha truyền con nối. Với tư cách là người được người dân coi trọng, người vua hoặc nữ hoàng có sứ mệnh cai trị đất nước mà không phải chịu trách nhiệm trước pháp luật hay bị xử phạt.
2. Quân chủ đại nghị là gì?
Quân chủ đại nghị là một hình thức chính trị, trong đó các nguyên thủ như vua, quốc vương, hoàng đế được thiết lập theo nguyên tắc kế truyền. Quân chủ đại nghị phổ biến ở nhiều quốc gia phát triển như Anh, Nhật Bản, Bỉ và cả những quốc gia đang phát triển như Thái Lan, Campuchia.
Đặc điểm của Quân chủ đại nghị:
– Nghị viện là cơ quan thực hiện quyền lập pháp và có vị trí cao nhất trong hệ thống chính trị quân chủ đại nghị.
– Truyền ngôi trong hình thức quân chủ đại nghị thường dựa trên quyền thừa kế từ cha truyền con nối, nhưng cũng có thể thông qua các phương thức khác như bầu cử.
– Chính phủ đứng trên cơ sở của Nghị viện và chịu trách nhiệm trước Nghị viện. Các bộ trưởng được bổ nhiệm bởi đảng chiếm đa số ghế trong Nghị viện.
– Vua hoặc nữ hoàng chỉ có vai trò biểu tượng của sự thống nhất và không có quyền lực thực tế. Quyền lực thực tế thuộc về Chính phủ và Nghị viện.
– Quân chủ đại nghị thừa nhận chế độ đa đảng, các đảng được tổ chức chặt chẽ nhưng không có cương lĩnh lâu dài.
Ví dụ về quân chủ đại nghị đặc trưng là Anh. Anh là một quốc gia phát triển có nền kinh tế mạnh mẽ và nằm trong top 5 nền kinh tế lớn nhất thế giới. Thủ đô London là một trong ba trung tâm tài chính quan trọng nhất trên thế giới. Chế độ quân chủ đại nghị tại Anh đã tồn tại từ lâu và là một biểu tượng của sự thống nhất và truyền thống dân tộc.
3. Tìm hiểu về sự phân phối quyền lực trong chế độ quân chủ lập hiến:
Chế độ quân chủ lập hiến có quyền lực chính trị được phân phối giữa vua và quốc hội. Trong quân chủ lập hiến, quyền lực thực sự thuộc về quốc hội hoặc thủ tướng. Vua chỉ có vai trò biểu tượng và thực hiện các nghi lễ. Chế độ quân chủ lập hiến pha trộn giữa quân chủ và dân chủ đại diện, nhằm bảo đảm sự vững mạnh và phát triển của đất nước.
Chế độ quân chủ lập hiến có thể giải tán chính phủ nghị viện hiện tại hoặc có quyền kiểm soát hành động của quốc hội. Tuy nhiên, quyền lực của vua được giới hạn và nhiệm vụ chính của vua là nghi lễ. Walter Bagehot, một nhà khoa học chính trị người Anh, đã xác định ba quyền chính mà một vị quân vương lập hiến có thể có: quyền tham vấn, quyền khuyến khích và quyền cảnh báo.
Với sự phát triển của các cuộc cách mạng, vương tộc trên thế giới dần phải nhường quyền lực cho các cơ quan lập pháp và hành pháp. Trên thực tế, các chế độ quân chủ lập hiến hiện đại thường áp dụng sự phối hợp giữa vua và quốc hội để đạt được sự thống nhất và phát triển của đất nước.
Bài viết được chỉnh sửa bởi Ladec