Các loại loa điện động (dynamic), từ tai nghe nhỏ gọn cho đến loa sân khấu khổng lồ, đều sử dụng một bộ phận quan trọng chung: nam châm. Nam châm được đặt phía sau củ loa, có tâm thẳng hàng với tâm của màng loa và cuộn dây đồng (cuộn âm). Nam châm tạo ra lực từ tương tác với cuộn âm, khi cuộn âm có dòng điện chạy qua, từ trường được sinh ra và thay đổi theo tín hiệu âm thanh. Khi tín hiệu âm, nam châm từ từ hút cuộn âm vào và đẩy ra khi tín hiệu dương, tạo ra dao động cho màng loa và tạo ra âm thanh. Chất lượng nam châm ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng âm thanh và giá thành của củ loa, vì vậy các nhà sản xuất driver thường cố gắng thiết kế mạch nam châm phù hợp với cấu trúc và giá thành sử dụng khác nhau.
Nam châm Neodymi: Nam châm mạnh nhất
Nam châm Neodymi, được viết tắt là NdFeB, là loại nam châm đất hiếm được tạo ra từ hợp chất Neodymi (Nd) – Sắt (Fe) – Bo (B), với công thức phân tử Nd2Fe14B. Năm 1982, General Motors Corporation (Mỹ) và Sumitomo Special Metals (Nhật Bản) đã cùng phát minh nam châm Neodymi và đến nay, nó vẫn là loại nam châm vĩnh cửu mạnh nhất từng được biết đến. Nam châm Neodymi được sử dụng thay thế cho các loại nam châm cũ trong các ứng dụng yêu cầu lực từ mạnh như mô tơ trong các thiết bị không dây, ổ cứng máy tính và đặc biệt là trong loa và tai nghe. Nam châm Neodymi có ưu điểm là có mật độ năng lượng từ trường cao nhất trong tất cả các loại nam châm. Mặc dù có mật độ lớn, nam châm Neodymi chỉ cần kích thước nhỏ và khối lượng nhỏ để có cùng mật độ từ. Điều này giúp loa có nam châm Neodymi nhỏ gọn hơn so với các loại nam châm khác.
Tính chất so sánh của nam châm
Dưới đây là một bảng so sánh tính chất của nam châm Neodymi và các loại nam châm phổ biến khác trong driver của loa:
| Tính chất | Neodymi | Alnico | Ferrite |
|---|---|---|---|
| Mật độ năng lượng từ trường (BHmax) | Lớn nhất | Gần bằng | Yếu nhất |
| Lực từ trường (Br) | Mạnh nhất | Gần bằng | Yếu nhất |
| Khả năng dễ mất từ (Hci) | Giữ từ lâu nhất | Dễ mất từ nhất | Gần bằng Neodymi |
Bảng này cho thấy rằng nam châm Neodymi có mật độ năng lượng từ trường lớn nhất, lực từ trường mạnh nhất và có khả năng giữ từ lâu nhất. Điều này đồng nghĩa với việc nam châm Neodymi có kích thước nhỏ nhất so với các loại nam châm khác. Một lợi điểm khác của nam châm Neodymi khi sử dụng trong loa là nó cho phép mạch nam châm được thiết kế ở bên trong khe từ của driver. Việc này giảm đáng kể độ tự cảm (Le) của cuộn âm trong driver, làm tăng thời gian đáp ứng của màng loa và cải thiện chất lượng âm thanh. Tuy nhiên, nam châm Neodymi có độ nhạy thấp hơn so với nam châm Alnico.
Ưu điểm của nam châm Neodymi trong loa
Ngoài những tính chất về mật độ năng lượng từ trường và khả năng giữ từ lâu, nam châm Neodymi còn có những ưu điểm khác trong việc sử dụng trong loa:
- Khả năng xử lý công suất cao hơn, giúp cuộn âm dao động dài hơn mà không ảnh hưởng đến đáp tuyến tần số chung.
- Khối lượng nhỏ hơn so với nam châm Ferrite và Alnico, giúp loa có nam châm Neodymi trở nên nhẹ nhàng hơn.
Vào thời điểm hiện tại, nam châm Neodymi có giá thành giảm đi khá nhiều so với trước, tuy nhiên, các loại nam châm Neodymi với mật độ năng lượng từ cao vẫn có giá đắt hơn. Đối với các loa sử dụng nam châm Neodymi, nhà sản xuất thường tận dụng kích thước nhỏ của nam châm để tạo ra loa nhỏ gọn và giá thành phải chăng.
Ảnh minh họa
Dưới đây là hình ảnh các loa Fountek FR88 (nam châm Ferrite) và FR88EX (nam châm Neodymi) mà chúng tôi đang phân phối. Củ loa sử dụng nam châm Ferrite có kích thước và trọng lượng gấp đôi so với nam châm Neodymi, tuy nhiên, giá thành của nó thấp hơn gần một nửa.
Điều quan trọng khi thảo luận về Nam châm loa Phụ thuộc vào các yếu tố khác nhau như cấu trúc nam châm và thiết kế mạch nam châm. Nam châm Neodymi cho phép kỹ sư thiết kế mạch nam châm khác biệt so với Ferrite và Alnico, mang lại những cải tiến đáng kể. Tuy nhiên, việc so sánh trực tiếp giữa các loại nam châm Neodymi và Alnico thường khó khăn vì đặc điểm và thiết kế của driver khác nhau. Thay vào đó, nên so sánh dựa trên thiết kế mạch nam châm của chúng. Nam châm Neodymi có những ưu điểm vượt trội như không cần hai cực nam châm riêng biệt và khả năng hoạt động tốt ngay cả khi không có nam châm đất hiếm, dẫn đến loa có nam châm Neodymi có chất lượng ưu việt hơn. Tuy nhiên, nam châm Neodymi có hạn chế về độ nhạy so với nam châm Alnico.
Đến đây, bạn đã hiểu hơn về sự khác biệt giữa nam châm Neodymi, Alnico và Ferrite trong củ loa. Nếu bạn đang tìm kiếm một loa với hiệu suất và chất lượng âm thanh tốt, hãy tham khảo loa sử dụng nam châm Neodymi của chúng tôi tại LADEC. Chúng tôi cam kết đem đến những sản phẩm chất lượng để bạn có trải nghiệm âm nhạc tuyệt vời.
*Bài viết tham khảo từ các nguồn trên Internet.
Maybelle Vietnam/ Audible Hertz Shop.